NEVÜ’nün Desteğiyle Kapadokya’da Keşfedilmeyi Bekleyen Kültürel Miras Alanları Gün Işığına Çıkarılıyor
Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi (NEVÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü tarafından Kapadokya Bölgesi’nin Hellenistik ve Roma Dönemi kaya mezarları ve ölü gömme gelenekleri araştırılıyor.
NEVÜ Arkeoloji Bölümü öğretim üyesi Dr. Öğr. Üy. Handan Yıldızhan’ın yürütücülüğünde gerçekleştirilen "Nevşehir Çevresindeki Kaya Mezarlarının ve Ölü Gömme Geleneklerinin Belgelenmesi" konulu ihtisaslaşma projesinin araştırma ekibinde Jeoloji Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Ayşe Orhan yer almakta. Araştırma kapsamında tespit edilen kaya mezarlarının yanı sıra, ölü gömme gelenekleriyle ilişkili sunu ve tören alanları da Dr. Öğr. Üy. Ömer Uzunel ve Öğr. Gör. Fatih Yılmaz tarafından uygulanan dijital belgeleme yöntemleriyle belgeleniyor.
Araştırma sadece Kapadokya bölgesindeki ölü gömme geleneklerine ve bu gelenekler çerçevesinde antik çağ insanlarının yalnızca ölüme karşı geliştirdiği bakış açısına değil, mevcut bulundukları toplumsal sınıf, sahip oldukları etnik kimlik ve gündelik hayatları hakkında barındırdığı pek çok ayrıntının yanı sıra yaşamlarını şekillendiren jeolojik yapıya da odaklanmakta.
Projenin 2025 Yılı Çalışmaları
T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünün izni, NEVÜ İhtisaslaşma Koordinatörlüğü’nün desteği ve NEVÜ Kültürel Miras Dijital Belgeleme Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi (KÜMİB) iş birliğinde 2024 yılında başlayan projenin 2025 sezonu çalışmaları, Nevşehir Merkez, Gülşehir, Ürgüp, Derinkuyu ve Kozaklı olmak üzere birbirinden farklı lokasyonlarda gerçekleştirilmekte.
Kapadokya Bölgesinin Hellenistik ve Roma Dönemi Ölü Gömme Geleneklerine Işık Tutan Mezarlar
Kapadokya Bölgesi’nde Helenistik dönemden başlayarak bazıları Orta Çağ'da da kullanılan bu kaya mezarları, Kapadokya'nın tarihsel olarak ilgili dönemlerin ölü kültü ve ölü gömme gelenekleri ile mezar mimarisinin anlaşılması için büyük önem taşıyor. Bölgenin jeolojik mirasını da kapsayan, kaya ve ignimbiritlere oyulmuş bu yapılar, sadece dönemin ölü gömme gelenekleri ve mezar tipolojisinin değil aynı zamanda mezar ikonografisinin ve bunun ölü kültüyle olan ilişkisinin de Kapadokya bölgesindeki kanıtlarını oluşturuyor.
Araştırmanın tamamlanmasıyla, Hellenistik ve Roma Dönemlerinde Kapadokya'da sosyo-kültürel yaşantıya ve bölgeler arası ilişkilere dair önemli bilgiler elde edilmesinin yanı sıra bu alanda ilerleyen yıllarda gerçekleştirilecek başka projeler için de bir veri tabanının oluşturulması hedefleniyor.
Arazi çalışmalarının bir buçuk aydır devam ettiğini belirten Yıldızhan, şehrin farklı beldelerinde, bölge kültürel mirasının aydınlatılmasını hedefleyen eş zamanlı birden fazla kazı ve araştırma projesinin gerçekleştiğini ifade ederek, çalışmalar için gerekli izinleri sağlayan Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’ne, proje destekleri için Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi İhtisaslaşma Koordinatörlüğü ve KÜMİB ile projeye sağladıkları araç desteği için Gülşehir, Ürgüp ve Çat Belediye başkanları ile Voyager Balloons yöneticilerine teşekkür etti.
